Słownik fotograficzny

Przygotowałam dla Was słownik fotograficzny, czyli zbiór terminów, które mogą okazać się przydatne dla pasjonatów fotografii. Wszystkie wpisy, które znajdziecie na tym blogu, kierowane są do amatorów, którzy albo dopiero zaczynają swoją przygodę z fotografią, albo do szczęścia potrzeba im jedynie kilku podstaw. Tym kryterium kierowałam się, opracowując poniższy materiał – nie znajdziecie tu wyszukanych skrótów i opisów, nad którymi można spędzić pół dnia, by ostatecznie, i tak nic nie zrozumieć. To przystępny słowik, zawierający jedynie terminy, których znajomość przydaje się zwłaszcza na podstawowym poziomie.

Hasła zostały ułożone alfabetycznie, w nawiasie znajdziecie angielską nazwę, a jeśli dany temat został poruszony wcześniej na blogu, także link, prowadzący do konkretnego wpisu. Index fotograficzny będzie na bieżąco uzupełniany. Mam nadzieję, że Wam się przyda! :)

 

Polski i angielski słownik fotograficzny

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]A[/readolog_alert]

Aberracja (abberation) – wada soczewki, błąd optyczny, który objawia się nieprawidłowym odwzorowaniem barw, kształtów lub ostrości.

Autofocus (AF) – system automatycznego ustawiania ostrości. Gdy tryb AF jest włączony, wystarczy nacisnąć przycisk migawki do połowy, a aparat sam 'złapie’ ostrość.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]B[/readolog_alert]

Balans bieli (WB- White Balance) – kompensacja barw obrazu, w wyniku której uzyskujemy prawidłowo odwzorowane kolory. Dowiedz się więcej o balansie bieli.

Blenda (reflector) – ekran odblaskowy, służący do odbijania światła. Dzięki zastosowaniu ekranu, masz możliwość dodatkowo rozjaśnić fotografowaną scenę, zneutralizować cienie. Co istotne, blendę można zrobić w domu – z białej kartki papieru, kawałka styropianu czy np. folii aluminiowej.

Bracketing – technika fotograficzna, polegająca na kilkakrotnym wykonaniu zdjęcia tej samej sceny, zmieniając jedynie parametry ekspozycji. Celem jest uzyskanie kilku fotografii o różnej jasności – od niedoświetlonych, przez poprawnie naświetlone, aż do tych prześwietlonych. Bracketing stosuje się, gdy mowa o trudnych, często wysoko kontrastowych warunkach oświetleniowych. Dzięki temu mamy pewność, że przynajmniej jedno zdjęcie będzie naświetlone prawidłowo. Bardziej doświadczeni fotografowie, mogą także, za pomocą programu graficznego, nałożyć na siebie kilka zdjęć, aby uzyskać optymalny efekt.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]C[/readolog_alert]

Czas naświetlania (shutter speed) – zwany także czasem ekspozycji. Jest to okres, kiedy materiał światłoczuły (w aparatach cyfrowych matryca, w analogowych – klisza), wystawiony jest na działanie światła. Czas naświetlania możesz regulować w trybie manualnym. Im dłuższy czas naświetlania, tym jaśniejsze będzie zdjęcie.[/readolog_column]

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]D[/readolog_alert]

Dyfuzor – element rozpraszający światło, dzięki czemu jest ono bardziej miękkie, a cienie mniej kontrastowe. Może występować w postaci niewielkiej nakładki na wbudowaną lampę lub cienkiego materiału (softbox).

Dystorsja – wada optyczna, przez którą obraz zostaje zniekształcony, a linie na zdjęciu wygięte.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]E[/readolog_alert]

Ekspozycja – ilość światła, padającego na element światłoczuły (matrycę/film). Dostosowując parametry ekspozycji – czułość ISO, czas naświetlania oraz przesłonę, masz wpływ na poziom naświetlenia zdjęcia, a więc i ostateczny efekt. Dowiedz się więcej o parametrach ekspozycji.

Exif – rodzaj metadanych, które przechowują w sobie pliki zdjęciowe. W skład metadanych mogą wchodzić m.in: parametry ekspozycji, ogniskowa, dane dla balansu bieli, rodzaj aparatu czy takie informacje jak data, wielkość pliku.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]F[/readolog_alert]

f (f/stop) – małą literą „f” określamy wartość przesłony. Na przykład jeśli szukacie informacji o obiektywie, możecie spotkać się z: f/2.8 albo f/3.2-5.6. Oznacza to, że przesłonę w obiektywie można maksymalnie otworzyć do 2.8. Więcej informacji o oznaczeniach znajdziesz tutaj.

Flara (lens flare) – barwny efekt (najczęściej w postaci pastelowych okręgów), pojawiający się na zdjęciu, na skutek silnego działania światła na soczewki. Flara może pojawić się, gdy fotografujesz pod słońce. W fotografii artystycznej jest to bardzo pożądany i modny efekt.

Flash – inaczej zwany lampą błyskową. Urządzenie służące do doświetlenia fotografowanej sceny, krótkotrwałym błyskiem światła.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]G[/readolog_alert]

Głębia ostrości (depth of field) – parametr określający zakres ostrości. Najprościej kontrolować głębię ostrości poprzez zmianę wartości przesłony: im większa wartość, liczba (np. f/9), tym bardziej rośnie zakres ostrości. Poniższe zestawienie dobrze ilustruje działanie przesłony na głębię ostrości. Jeśli zależy Ci na rozmytym tle, wybierz małą głębię ostrości (np. f/3.2), jeśli na zdjęciu znajduje się kilka osób i wszystkie mają być w polu ostrości, zwiększ wartość przesłony (np. f/8) Aby jeszcze lepiej zrozumieć działanie przesłony, ale i ogniskowej na głębię ostrości – przetestuj ten symulator głębi ostrości.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]H[/readolog_alert]

Histogram – graficzne przedstawienie rozkładu świateł i cieni na zdjęciu. Pozioma oś to interpretacja luminacji: od lewej najciemniejsze tony, im bliżej prawej strony, tym jaśniejsze. Od czerni do bieli. Pionowa oś to wizualizacja liczby pixeli o danym tonie. Jeśli większość pixeli będzie znajdować się po lewej stronie, mamy do czynienia z niedoświetlonym zdjęciem, jeśli po prawej, jest to zdjęcie prześwietlone. Wkrótce pokażę jak mądrze korzystać z histogramu, omówię także histogram RGB, czyli ten zawierający informację o kolorach.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]J[/readolog_alert]

JPG / JPEG – najpopularniejszy format pliku graficznego wśród fotografów-amatorów. Łączy w sobie dość dobrą jakość obrazu z niewielkim rozmiarem. Jest to plik skompresowany, który charakteryzuje się płynnymi przejściami barw i niewielką ilością ostrych krawędzi. Pliki JPG można edytować tylko w niewielkim stopniu.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]L[/readolog_alert]

Lampa błyskowa – patrz FLASH

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]M[/readolog_alert]

Manualna ekspozycja – jeden z trybów fotografowania, często oznaczony jako „M”, dzięki któremu masz możliwość samodzielnie ustawić wszystkie parametry ekspozycji, takie jak ISO, czas naświetlania czy wartość przesłony.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]N[/readolog_alert]

Niedoświetlenie (underexposure) – skutek nieprawidłowo ustawionej ekspozycji, kiedy to na matrycę aparatu padło zbyt mało światła; fotografia niedoświetlona jest zbyt ciemna, brakuje szczegółów w cieniach.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]O[/readolog_alert]

Odległość minimalna – najmniejsza możliwa odległość obiektywu od fotografowanego przedmiotu, która pozwoli dany obiekt zawrzeć w polu ostrości. W przypadku obiektywów makro, odległość minimalna może wynosić np. 1cm, a dla teleobiektywów 150cm.

Ogniskowa (focal length)– w fotografii jest to parametr, który decyduje o kącie widzenia obiektywu. Ogniskowa wyrażana jest w milimetrach (mm); wyróżniamy obiektywy stałoogniskowe (np. 50mm, 85mm) oraz zmiennoogniskowe, czyli z zoomem, np. 24-70mm, 16-24mm. Im mniejsza liczba, tym szerszy kąt widzenia.

Osłona przeciwsłoneczna (lens hood) – element, który nałożony na obiektyw, ma za zadanie zniwelować promienie słoneczne, które docierają do obiektywu, spoza kadru. W efekcie taka osłona chroni zdjęcie przed niepożądaną flarą, blikami czy spadkiem kontrastu. Osłona przeciwsłoneczna najczęściej dołączona jest do profesjonalnych obiektywów, ma formę plastikowego tulipana, którego wewnętrzne ścianki wyścielone są czarnym materiałem, który pochłania nadmiar światła.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]P[/readolog_alert]

Pierścień odwrotnego mocowania (reverse adapter) – adapter, który umożliwa podpięcie obiektywu do korpusu odwrotną stroną, dzięki czemu standardowy obiektyw zamienia się w obiektyw typu makro. Pierścień odwrotnego mocowania można kupić na allegro czy w sklepach z akcesoriami dla fotografów. Przeczytaj więcej o tanim sposobie na makro.

Priorytet czasu, przesłony (time, aperture mode) – tryby fotografowania PASM. Są to półautomatyczne tryby, dostępne we wszystkich lustrzankach oraz w większości aparatów kompaktowych czy też bezlusterkowców. Za ich pomocą możesz dostosować pożądany parametr (np. przesłonę, gdy zależy Ci na konkretnej głębi ostrości), a aparat sam dostosuję resztę. Tryby PASM to pomost pomiędzy fotografowaniem w trybie AUTO, a tym w pełni manualnym. Dowiedz się więcej o trybach fotografowania.

Przesłona (f stop) – jest to fizyczny otwór w obiektywie, który ma bezpośredni wpływ na ilość światła, wpadającego do aparatu (na matrycę). Każdy obiektyw, nawet ten wbudowany w telefon, ma określony zakres przesłony. Działanie przesłony na głębię ostrości zostało wytłumaczone przy okazji zagadnienia o głębi ostrości.

Prześwietlenie (overexposure) – skutek nieprawidłowo ustawionej ekspozycji; fotografia prześwietlona nie posiada szczegółów w światłach. Często mówi się o takich zdjęciach, że są „przepalone”. Prześwietlenie ma miejsce, gdy na matrycę aparatu padła zbyt duża ilość światła.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]R[/readolog_alert]

RAW – pliki RAW (z angielskiego „surowy”), pozwalają na zachowanie najwyższej jakości obrazu, oferowanej przez aparat, dając jednocześnie możliwość dokładnej obróbki pliku na komputerze. Format RAW charakteryzuje się dużym zakresem tonalnym oraz brakiem kompresji, przez co plik jest obszerniejszy. Dowiedz się więcej o różnicy między plikiem RAW a JPEG oraz przeczytaj jak edytować pliki RAW.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]S[/readolog_alert]

Samowyzwalacz (self timer) – urządzenie wbudowane w aparat (często także w telefon), za pomocą którego możesz ustawić opóźnienie wyzwolenia migawki, a więc zrobić zdjęcie z opóźnieniem. Przydatne, gdy robisz autoportrety lub zdjęcie rodzinne, na którym także chcesz się znaleźć. Przeczytaj wpis: 3 sposoby na autoportrety.

Skala Kelvina (Kelvin scale)– temperatura źródła światła określa kolor emitowanego światła, w fotografii temperaturę mierzymy i wyrażamy w stopniach w skali Kelvina. Im niższa wartość na skali Kelvina, tym cieplejsza temperatura barwowa. Paląca się świeca (pomarańczowa barwa światła) to około 1000K, podczas gdy światło słoneczne to 7000K, a błyskawica to aż 17000K. Temperatura barwowa jest ściśle powiązana z balansem bieli.

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]T[/readolog_alert]

TIFF – format pliku graficznego, służy do zapisywania grafiki rastrowej. Wierniej odwzorowuje obraz, niż plik JPG, ale zajmuje także znacznie więcej miejsca. Umożliwia zapisywanie dokumentów wielostronicowych oraz bezstratną edycję zdjęć (czego nie można powiedzieć o plikach JPG).

 

[readolog_alert type=”alert-warning” ]Z[/readolog_alert]

Zoom cyfrowy (digital zoom)– jest to symulacja zmiany ogniskowej. Aparaty, które stosują zoom cyfrowy, „wycinają” fragment zdjęcia, który chcesz przybliżyć i „rozciągają” na cały obraz. Stosowanie zoomu cyfrowego wiąże się więc ze stratą jakości, a więc odradzam stosowanie go kiedykolwiek. Dużo bardziej efektywne jest wykadrowanie gotowego zdjęcia.

Zoom optyczny (optical zoom) – wiąże się ze zmianą ogniskowej i dotyczy tylko obiektywów zmiennoogniskowych. Dzięki zmianie ogniskowej, zmieniamy także kąt widzenia obiektywu.

 

Jak widzicie, nie wszędzie pojawiły się odnośniki do wpisów, a więc zdaje się… znalazłam pewne luki w wiedzy, którą mogłabym Wam przekazać w kolejnych wpisach. Cieszę się, że już skończyłam! Tworzenie tak merytorycznego wpisu nie było dla mnie zbyt dużą frajdą, ale równocześnie wydawało mi się koniecznością, która tu, na rudym blogu, powinna się pojawić, aby pomóc Wam lepiej zrozumieć podstawy fotografii. Mam nadzieję, że spożytkujecie ten mój rudy angielsko-polski słownik fotograficzny. :)

Ach i jeszcze jedno, jeśli uważasz ten post za wartościowy, a słownik fotograficzny wart uwagi, podziel się proszę nim ze znajomymi:

 

Opracowując wpis, korzystałam z Wikipedia.pl. Po zdecydowanie bardziej szczegółowy (ale i bardziej skomplikowany!) słownik fotograficzny, odsyłam Was na stronę FOTOGRAFUJ.PL.