Kierunek padania światła w fotografii odgrywa ogromną rolę! Przyznaję, że to spore niedopatrzenie z mojej strony, że jeszcze o kierunkach światła nie rozmawialiśmy. Gdyby na blogu działały emotikony z FB wrzuciłabym teraz tę małpkę, która zakrywa sobie łapkami oczy, aby dobrze zobrazować tę niefortunną sytuację.

Dobierz odpowiednio kierunek padania światła, a podkreślisz fakturę, nadasz zdjęciu efektu trójwymiarowości, uwypuklisz kolory. Możesz też osiągnąć zupełnie przeciwne cele. Zaraz dowiesz się jakie światło stosować, by Twoje zdjęcia były jeszcze lepsze.

Charakterystyka światła

Nim zaczniemy, musimy powiedzieć sobie głośno i wyraźnie, że światło możemy podzielić ze względu na jego charakterystykę:

• światło miękkie – to światło rozproszone, które nie daje mocnych cieni, ani nie uwypukla kontrastów; granica między cieniem, a światłem jest nieco zatarta, gradientowa, nie ma tu wyraźnej granicy
• światło twarde – jest ostrym światłem, które skutkuje mocnymi, wyraźnymi cieniami, a granica między cieniem, a światłem jest wyraźna; cień niejako “odcina” się na zdjęciu

Światło miękkie uzyskamy, gdy słońce jest za chmurami. Działają one jak dyfuzor np. blenda czy parasolka w fotografii studyjnej. Podobnie może być, gdy przepuścimy ostre światło słońca przez tkaninę, która będzie pełnić rolę dyfuzora i zmiękczy nam światło – na grafice poniżej to ten szary element ;). Tutaj sprawdzić może się np. gładka firanka o odpowiednio gęstym splocie.

Gdy fotografuję w plenerze moją ulubioną pogodą jest lekkie zachmurzenie. Czyli światła jest sporo, ale nie oświetla ono bezpośrednio moich modeli, tylko przechodzi bez chmury (dyfuzor) i miękko oświetla fotografowany plan.

Światło twarde to wspomniane już słońce bezpośrednio oświetlające obiekt. Także punktowe oświetlenie studyjne skutkować będzie mocnymi cieniami. Podobnie jest z każdym światłem, które jest mocne i stosunkowo niewielkich rozmiarów względem fotografowanego obiektu.

 Kierunek padania światła w fotografii 

Dobrze znasz już charakterystykę światła miękkiego i twardego i prawdopodobnie poradzisz sobie z uzyskaniem interesującego Cię efektu.

Każde światło możemy podzielić także ze względu na kierunek jego padania. I uzyskamy wtedy zupełnie inne rezultaty!

• Oświetlenie boczne
• Oświetlenie tylne – kontra
• Oświetlenie przednie
• Oświetlenie górne
• Oświetlenie dolne

Pierwsze 3 kierunki padania światła możemy bardzo łatwo uzyskać w domowych warunków, korzystając jedynie ze światła zastanego i właśnie na nich skupię się w tym poradniku.

Światło boczne

Boczne oświetlenie daje bardzo fajne efekty. Mówimy o nim wtedy, gdy światło pada prostopadle do osi optycznej obiektywu (jest to linia, która łączy fotografowany obiekt z aparatem).

• podkreśla kształt, rozmiar przedmiotu, wpływając na wrażenie głębi
• bardzo podkreśla fakturę, a więc powinno być stosowane zawsze wtedy, gdy zależy Ci, aby uwypuklić ten element na zdjęciu; np. w fotografii mody, kulinarnej, przedmiotów
• w fotografii portretowej dodaje zdjęciu emocji i wyrazu
• zdjęcie jest ciekawe w odbiorze
• jeśli światło będzie twarde, a więc cienie na zdjęciu głębokie, zyskasz wrażenie tajemniczości
• dobrze widoczne kolory
• jedna strona kadru jaśniejsza, niż druga

Światło tylne – kontra

Bardzo ciekawe w odbiorze i trudniejsze w zastosowaniu, dlatego początkujący fotografowie rzadko z niego korzystają. A szkoda! O oświetleniu tylnim mówimy, gdy fotografowany obiekt oświetlony jest właśnie od tyłu, a my fotografujemy pod światło.

• światło tylne podkreśla kontury obiektu
• jest bardzo nastrojowe
• nadaje zdjęciu głębi, podobnie jak światło boczne
• trzeba jednak pamiętać, że w oświetleniu tylnim kolory mogą wyglądać inaczej, niż w rzeczywistości, być bardziej wyblakłe
• duża różnica w jasności ciemnego pierwszego planu do jasnego tła
• może wymagać doświetlenia pierwszego planu np. z użyciem blendy
• silne odblaski na powierzchni fotografowanego obiektu

Światło przednie

Gdy światło znajduje się za naszymi plecami, mówimy o oświetleniu przednim. Światło pada zgodnie z linią aparat-obiekt.

• spłaszcza obiekt
• cienie są niewidoczne lub widoczne w tylko niewielkim stopniu
• struktura zostaje zatarta, mniej widoczna niż np. na zdjęciu z oświetleniem bocznym czy kontrą
• dobrze oddaje kolory
• wszystkie elementy na zdjęciu są podobnie oświetlone
• nie nadaje klimatu, zdjęcie jest bez emocjonalnego wyrazu
• nada się świetnie do zdjęć np. na aukcje internetowe, aby dobrze zaprezentować fotografowany obiekt

Jakie światło stosuję najczęściej?

Nie ma jednej odpowiedzi.

Do zdjęć typu flat lay, które możecie zobaczyć np. na moim IG używam światła tylnego z srebrną blendą, która spłyca cienie i doświetla elementy położone najdalej od okna.

Tutaj znajdziesz moje ulubione akcesoria fotograficzne i polecane modele.

Do klimatycznych autoportretów najbardziej lubię oświetlenie boczne.

Do portretów, gdzie zależy mi na równomierny oświetleniu ustawiam się tak, aby uzyskać oświetlenie pomiędzy przednim a bocznym. Czasem korzystam po prostu z przedniego, które równomiernie oświetla fotografowaną scenę.

Podsumowując

Najważniejsze to znać właściwości każdego ze świateł i dobierać je odpowiednio do fotografowanej sceny i efektu, jaki chcesz uzyskać. Nie jest tak, że jedno oświetlenie będzie poprawne, a już inny kierunek padania światła to błąd. Wszystko zależy od Twojej wizji i efektu, który chcesz uzyskać. Pamiętaj, że zasady możesz łamać do woli, jednak musisz je najpierw poznać!

Niezależnie od tego, co fotografujesz, pewnie potrzebujesz tła? Co chwilę ktoś coś pyta, a jakie, a do czego. Więc odpowiedziałam na wszystko w artykule jakie tło fotograficzne wybrać. Polecam!

Ćwiczenie

Wybierz temat zdjęcia. Wykonaj 3 fotografie za każdym razem zmieniając kąt padania światła. Zadbaj o to, by charakter światła ( oświetlenie miękkie/twarde) pozostało bez zmian. Porównaj efekty, zanotuj wnioski.

Dla chętnych – powtórz ćwiczenie, jednak tym razem zmień charakter światła na ten jeszcze przez Ciebie niewykorzystany.

Życzę Ci skutecznego operowania kierunkiem padania światła! Jeśli masz ochotę, pochwal się swoimi ćwiczeniami w komentarzu!